Kostako Itsasaldea

Abra

Barneko Abraren eremua gizaki gehien bizi den habitata bada ere, askotariko hegazti-fauna ikus daiteke. Migrazio aroetan eta neguko sasioan are gehiago hautematen da. Orduan hainbat anatido, aliota, txilinporta, ardeido edo oso bestelako espezietako kaio, pottorro eta martinak ikus daitezke. Denborale eta ekaitz handien egunetan, hegazti pelagikoak portura joaten diren babes eta atseden bila. Egun horietan gutxitan ikusten diren espezieak ikusteko aukera egoten da. Mota desberdineko zangaluzeak (txirriak, kuliskak, lepabeltzak, kurlintak, harri-iraulariak) ere ohikoak dira kostaldeko eremu hoentan. La Bola hondartza txikia eta handik hurbil dauden harriak nabarmentzen dira horiek ikusteko toki gisa.

Zangaluze horiek kostalde bete giro batean ere ikus daitezke, hala nola hareazko eta harrizko hondartzetan, izan ere, migrazio igarotzeetan bereziki ohikoak dira. Mota horretako zenbait giro dago udalerrian, eta honako hauek nabarmentzen dira: Areetako hondartza, aipatutako La Bola hondartza, Ereaga, Kantarepe, Arrigunaga, Tunel-Boka, Gorrondatxe edo Azkorri eta Barinatxe hondartzak eta kalak. Baina naturagune hauetan baliabide trofikoek eta hiri barruan dauden hondartzek eragiten dute, azken hauetan, txakurrek eta paseariek batik bat uxatzen dituztelako.

Hala ere, euri-egunetan eta eguraldi txarra dagoenean, hiriko eremu horietan ere ikus daitezke, eta hondartzak jendez betetzen direnean interes berezia hartzen dute itsaslabarren azpian dauden harrizko itsasbazterrek. Zangaluzeek, ubarroiek eta bestelakoek leku egokiak aurkitzen dituzte hor atseden hartzeko, itsaslabarrek babestuta.

Itsaslabarren zerrenda

Kostaldeko itsaslabarrak hirigintza espekulaziotik eta suntsitzetik salbu mantentzen diren ekosistema gutxietako batzuk dira, euren ezaugarri bereziei esker. Hala ere, larriki alda daiteke kokapen hauen konplexutasuna, eta horrek biodibertsitatea murriztea ekar lezake.

Itsaslabar askoren orientazio estrategikoak, itsasotik bakarrik ikus daitezkeena, horma bertikal horiekin lotutako fauna kokatzeko aukera ematen du, izan ere, habitata ez da irisgarria eta babesa eta lasaitasuna aurkitzen dute. Horrela, erlaitzetan eta zuloetan belatz gorrien bikoteak (Falco tinnunculus), harkaitz-zozo urdinak ( Monticola solitarius), mozolo arruntak (Athene noctua), buztangorri ilunak (Phoenicurus ochruros) edo belatz handiak (Falco peregrinus) kokatzen dira.

Migrazio-paseetan ez da arraroa ikustea kurlinta bekainduenen taldeak (Numenius phaeopus) eta baita harkaitz-txoriak (Tichodroma muraria) ere.

Flora eta itsasoko espraiaren ondoriozko muturreko baldintza horietara eta lurzoru faltara egokitzen da. Itsaslabarrak hain malkartsuak ez diren eta maldak leuntzen diren tokietan zorua modu iraunkorrean estaltzen duten soropilak agertzen dira, eta gaiztasuna ongi jasaten duten landareek osatzen dute. Lehen landaretza-zerrenda denez, toki ona da zoruko txori asko aurkitzeko, migratzaileak direnak, kostaldera heltzen diraen lehen aldian. Horien artean nabarmentzen dira itsas birta (Anthus petrosus), buztanzuri arrunta (Oenanthe oenanthe) eta galeperra (Coturnix coturnix).

Hurrengo zerrenda ondo-ondoan dago, eta kostaldeko txilardi lehor atlantikoa nagusi da. Txilarrak (Erica vagans, Erica cinérea), elorri-triskak, Genista spp., oteak, Ulex spp. eta bestelakoak dauden zuhaixka-masa bat dago.

Hegazti-faunaren artean hauek aipa genitzake: txinbo burubeltza (Sylvia melanoce phala), hesi-berdantza (Emberiza cirlus), benarritz nabarra (Locustella luscinoides) edo pitxartxar nabarra (Saxicola rubicola).

Agian habitata honetako adierazgarrienak narraztiak dira, hala nola eskinko hiruhatza (Chalcides striatus), sugegorri kantauriarra (Vipera seoanei), suge leunak (Coronell sp.) edo musker berdea (Lacerta bilineata).

Getxoko kostaldeko itsasaldearen edertasunak paseariak eta txirrindulariak askotan igarotzen diren eremu bihurtzen du. Horren ondorioz, higadura handia gertatu da, eta eremu batzuetan, kostaldeko habitat berezi hori ia osorik desagertu da. Gaur egun, Ingurumen arloa kostaldeko txilardi lehorra berreskuratzeko zenbait proiektu egiten ari da. Proiektu horiek zuzenean berreskuratzeko ekintzak barne hartzen dituzte, beraz, zenbait azalera itxiko dira, espezie inbaditzaileak kenduko dira eta txilardiak eta beste espezie batzuk landatuko dira. Bestalde, informazio, kontzientziazio eta ingurumen hezkuntzako ekintzak ere barne hartzen dira.

Kostaldeko pinudiak

Txilardien ondoren, non berezko landare bilakaerak artadia edo baso misto ekar litzakeen, Getxon, pinudiak eta itsas pinuko (Pinus pinaster) pinudiak daude batik bat paisaia tradizionalean.

Pinudi horiek Galeako eta Aizkorriko eremuan daude, eta ez dute ustiapenik izan, beraz, haien azpian landaretza hazi eta kolonizatu da, interes handiko oihanpea sortuz. Denborarekin, pinuen ordez bertako espezieak landatu beharko lirateke. Horrez gain, horrek askotariko formak eta zur hilak sortzen lagundu du, eta horri esker, aldi berean, intsektu xilofagoak eta beste ornogabe batzuk agertu dira.

Kostaldeko lehen lerroan daudenez, balio handia dute migrazio-ibilbideetatik berriki heldu diren hegaztiek atseden hartzeko eremu gisa. Bestalde, landez inguratuta dagoenez, espezie asko han elikatu eta pinudietan babes daitezke. Horrela, ekosistema horietako fauna komunitatea aberatsa eta askotarikoa da urtean zehar. Hala ere, pinudien azalera txikia denez, basokoak diren beste espezie batzuk ezartzea eragozten du.

Aldameneko eta pinudiaren barruko putzuetan uhandre palmatua nabarmentzen da, eta urtxintxa gorriek inguru horietan egindako edozein paseo animatzen duten euren jauziekin.

Gorrondatxeko hondartza

Aipamen berezia merezi du Gorrondatze edo Azkorriko hondartzak, izan ere, Bizkaiko Lurralde Historikoko apo lasterkariaren (Epidalea calamita) populazio bakarra duelako. Desagertzeko zorian egon zen, baina azterketa eta kudeaketa lanei esker, 2008. urtean Getxoko Ingurumen arloak zenbait neurri abian jarri zitue, eta egoera dagoeneko larria ez izatea lortu du.

Gorrondatxeko hondartzak, horrez gain, duna-sistema konplexua da, berezko landare-espezieekin, eta inguru horretako ezaugarriekin. Chamaescyce peplis izeneko azken euskal populaio ezaguna ere du, eta osos eskase den Honckenya peploides espeziea. Biak, Espezie Mehatxatuen Euskal Katalogoaren barruan daude, Ahulak kategoriarekin. Alderdi hori oso garrantzitsua da, habitat honetan egin daitekeen edozein jardueretarako.

Eremu natural horretako flora eta faunaren jarraipena egiten du Ingurumen Arloak, eta baita itsaslabarretako zerrendako fauna eta hegazti-faunarena ere. Lortzen diren datuei esker, habitata eta espezieak babesteko beste proiektu berri eta berezi batzuk abian jar daitezke.

Lortzen ari diren datuek habitat eta espezieak kontserbatzeko proiektu berri eta zirraragarriak gauzatzea ahalbidetzen dute.

OHARRA: argazki guztiak Xabier Buenetxearenak dira.